wynajem mieszkania przez jednego z małżonków

Na to kto jest podatnikiem z tytułu wynajmu nie wpływa natomiast złożenie ewentualnego oświadczenia o opodatkowaniu przychodów z najmu przez jednego z małżonków, okoliczność czy najem stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu innych niż VAT przepisów czy forma opodatkowania przychodów z najmu podatkiem dochodowym (w tym Kilku najemców i jedna umowa najmu mieszkania. Z kolei jeśli jest kilku najemców i zawiera Pani z nimi jedną umowę najmu, powinni oni występować zbiorowo jako najemcy. Konieczna byłaby wtedy w umowie klauzula solidarności najemców za zobowiązania określone w umowie. Odpowiedzialność solidarna jest formą wspólnej Wynajem mieszkania - 20 mniej oczywistych pytań do prawnika. Kupno nieruchomości przez jednego z małżonków Dodano: 15.11.2020 . Mąż mojej cioci chce kupić Zgodnie z art. 28[1] Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Prawo do korzystania z mieszkania współmałżonka podczas trwania małżeństwa nie jest zależne od tego, kiedy małżeństwo to zostało zawarte ani w jakim ustroju Istotą surogacji jest to, że do majątku osobistego każdego z małżonków wchodzą przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności przez każdego z małżonków w zamian za przedmioty, które stanowią jego majątek osobisty. Surogacja polega więc na zastąpieniu jednego składnika majątku osobistego innym składnikiem. nonton film mangkujiwo 2 full movie indoxxi. Co do zasady przychody (dochody) ze wspólnej własności ustalane oddzielnie u każdego ze współwłaścicieli oddzielnie. Oddzielnie też współwłaściciele płacą PIT. Wyjątek od tej zasady dotyczy małżonków uzyskujących dochody z najmu mieszkania stanowiącego ich współwłasność. W przypadku wynajmowania wspólnego mieszkania małżonków (w ramach tak zwanego najmu prywatnego), przepisy ustawy o PIT dopuszczają możliwość opodatkowania uzyskanego z tego tytułu dochodu tylko przez jednego z małżonków. Przychody ze wspólnej własności lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się osobno, proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku, łącząc je z pozostałymi przychodami, z których dochód podlega opodatkowaniu według przy tym podkreślić, że w przypadku, gdy akt własności nie wskazuje jednoznacznie w jakich proporcjach nieruchomość stanowi majątek prywatny każdego z podatników, przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku, przysługujące współwłaścicielom są można rozliczyć się wspólnie z małżonkiem?Do rozliczenia przychodów przez jednego małżonka potrzebne oświadczenie Powyższa zasada ma zastosowanie także w przypadku małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody ze wspólnej własności z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym ustawy przewidują jednak w takim przypadku dość istotne odstępstwo, mianowicie możliwość opodatkowania całości dochodu uzyskanego z tytułu wynajmowania wspólnego mieszkania przez jednego z pozwalającym na skorzystanie z tej preferencji jest złożenie oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z tego źródła przez jednego z oświadczenie, należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany, pierwszy w roku podatkowym przychód z tytułu najmu nieruchomości, stanowiącej współwłasność od dochodów z najmu - jaką formę opodatkowania wybraćOpodatkowania dochodów przez jednego z małżonków obowiązuje do końca roku podatkowegoZadeklarowanie opodatkowania całości przychodów, osiąganych w związku z wynajmowaniem wspólnego mieszkania skutkuje tym, że wskazany małżonek będzie zobowiązany do odprowadzania na rzecz organu podatkowego w ciągu całego roku podatkowego zaliczek na podatek to na nim będzie spoczywał obowiązek wykazania uzyskanego dochodu w swoim zeznaniu rocznym, chyba że w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek zapłaty zaliczek i składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tego tytułu. Elżbieta Węcławik, Tax CareMałgorzata Jawińska, księgowa Tax Care Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Odpłatna dostawa towarów, jak i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Osoba fizyczna, która wynajmuje lokal prywatnie, traktowana jest jak podatnik VAT, ponieważ taka czynność nosi znamiona działalności gospodarczej. Na skróty Dostawa towarów i świadczenie usług Najem nieruchomości na przykładzieNajem jako działalność gospodarczaWynajem lokalu użytkowego przez małżonków Dostawa towarów i świadczenie usług Dostawa towarów to inaczej przeniesienie prawa do rozporządzania danymi towarami jak właściciel. Natomiast świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie jest dostawą towarów. Wynajem lokalu w ramach najmu prywatnego przez osobę fizyczną traktowane jest jak działalność nieruchomości na przykładzie Podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Jednocześnie korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Dodatkowo osiąga przychody z najmu prywatnych lokali. Przychód ten wlicza do limitu zwolnienia podmiotowego. Współwłaścicielem wynajmowanych lokali jest małżonka podatnika. Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa. Żona z tytułu najmu opłaca podatek zryczałtowany. Małżonkowie wspólnie wystawiają faktury dokumentujące najem. Czy w związku z tym przysługuje im oddzielny limit do zwolnienia podmiotowego z VAT dla każdego z nich z osobna? Czy podatnik dodatkowo ma prawo do odrębnego limitu z tytułu prowadzenia przez niego działalności gospodarczej?Najem jako działalność gospodarcza Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2021 roku poz. 685 ze zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, a także osoby fizyczne prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na to jaki jest jej cel i rezultat. Z kolei działalność gospodarcza zgodnie z ust. 2 wymienionego przepisu obejmuje działalność wykonywaną przez producentów, handlowców lub usługodawców, przez podmiot pozyskujący zasoby naturalne, a także rolników i działalność osób wykonujących wolny zawód. Szczególnie chodzi o czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły i w celu zarobkowym. Na podstawie umowy najmu, wynajmujący zobowiązuje się, że odda najemcy rzecz do używania na czas oznaczony lub nieoznaczony w zamian za zobowiązanie zapłaty czynszu w umówionej kwocie (art. 659 par. 1 Kodeksu cywilnego – Dz. U. z 2020 roku poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z przytoczonymi przepisami najem jak najbardziej spełnia definicję działalności gospodarczej pod warunkiem, że wykonywany jest w sposób ciągły i w celu zarobkowym. Nie ma znaczenia, czy prowadzony jest w ramach działalności gospodarczej, czy jest oddzielnym źródłem przychodu zgodnie z przepisami o podatku dochodowym od osób fizycznych. Najem lokalu jest więc odpłatnym świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT, a osoba fizyczna wynajmująca nieruchomość w ramach najmu prywatnego jest podatnikiem VAT. Wynajem lokalu użytkowego przez małżonków Małżonkowie nie należą do grupy podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Są osobami, które łączy wspólność majątkowa, tzw. ustawowa obejmująca wszystkie przedmioty majątkowe nabyte podczas trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich tworząc ich majątek wspólny. Przedmioty, które nie zostały objęte wspólnotą małżeńską należą do majątku osobistego małżonków. Z powyższego wynika, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego na zasadzie współwłasności łącznej, inaczej bezudziałowej, a małżonkowie są odrębnymi podatnikami. Ich działalność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych. Status podatnika VAT może posiadać każdy z małżonków z osobna jak i oboje. Jednakże małżonkowie nie powinni być traktowani jak jeden podmiot podlegający obowiązkowemu opodatkowaniu VAT. Podobnego zdania jest też Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który w interpretacji indywidualnej z dnia 5 kwietnia 2019 roku, nr stwierdził, że jeżeli nieruchomości są własnością obojga małżonków, to należy przyjąć, że podatnikiem będzie ten z małżonków, który faktycznie dokonuje czynności związanych z najmem/dzierżawą, np. zawarł umowę najmu, czy pobiera czynsz od najemcy. Jeżeli w umowie najmu/dzierżawy będą wskazani oboje małżonkowie jako wynajmujący/wydzierżawiający, to każdy z nich będzie osobą, która dokonuje najmu/dzierżawy nieruchomości, a więc będzie podatnikiem. W przypadku kiedy umowę zawrze tylko jeden z małżonków, to podatnikiem VAT zgodnie z art. 15 ustawy o VAT z tytułu tej umowy będzie ten małżonek, który zawarł umowę, co oznacza, że drugi z nich, który jej nie zawarł nie będzie uzyskiwał przychodu podlegającego opodatkowaniu VAT z tytułu tej umowy. Małżonkowie, którzy świadczą usługę najmu nieruchomości będącej ich majątkiem wspólnym posiadają różne możliwości opodatkowania podatkiem VAT: małżonkowie mogą uznać, że oboje w rozumieniu przepisów o VAT prowadzą działalność gospodarczą na swoje imię i nazwisko – oboje są podatnikami VAT w równych częściach małżonkowie mogą uznać, że tylko jeden z nich rejestruje działalność gospodarczą na swoje imię i nazwisko – w tej sytuacji u drugiego małżonka nie występuje obowiązek podatkowy małżonkowie zawiązują spółkę cywilną i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wynajmują prywatne lokale. Zwolnienie podmiotowe z VAT Zgodnie z art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT, zwolnienie podmiotowe w VAT przysługuje wtedy kiedy wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. W przypadku kiedy podatnik dopiero rozpoczyna wykonywanie czynności opodatkowanych, to w trakcie roku, limit nie może przekroczyć wartości w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w danym roku podatkowym. Przy ustalaniu limitu pod uwagę należy wziąć wartość netto sprzedaży opodatkowanej. Zobacz również: Przekroczenie limitu zwolnienia z VATJeżeli limit uprawniający do zwolnienia podmiotowego z VAT będą ustalać małżonkowie trudniący się wynajmem lokali użytkowych, to jego ustalenie będzie zależeć od przyjętego przez nich sposobu rozliczania wynajmu. W przypadku kiedy: najem rozlicza tylko jeden z małżonków w ramach oddzielnie prowadzonej działalności gospodarczej lub kiedy małżonkowie rozliczają najem z działalności prowadzonej w ramach zawiązanej przez nich spółki cywilnej, to wtedy pod uwagę brany jest limit 200 000 zł. w sytuacji kiedy wynajem nieruchomości będzie prowadził każdy z małżonków osobno, a uzyskane przychody z tego tytułu będą rozliczane po połowie, to każdemu z nich będzie przysługiwał limit 200 000 zł. PRZYKŁAD Małżeństwo wspólnie podpisało umowę najmu lokalu użytkowego. Wysokość czynszu została ustalona na 10 000 zł/za miesiąc. Jeden z małżonków prowadzi jeszcze drugą działalność związaną z produkcją filmów reklamowych. Oboje korzystają ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Każdy z nich ma prawo do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego do momentu przekroczenia 200 000 zł. Małżonek prowadzący drugą działalność musi do limitu 200 000 zł włączyć wartość sprzedaży z tytułu najmu nieruchomości oraz z tytułu produkcji filmów. Pomimo prowadzenia dwóch działalności, podatnik objęty jest jednym limitem 200 000 zł. Data publikacji: 2021-10-09, autor: FakturaXL Jestem żonaty, mieszkam we wspólnym domu z żoną, lecz praktycznie nic nas nie łączy, jest to taka nasza dobrowolna separacja. Nie przewiduję zakładania nowej rodziny, od niedawna jestem emerytem, dlatego nie podejmowałem żadnych starań, aby uzyskać rozwód, bo nie jest mi on do niczego potrzebny. Jednak ostatnio postanowiłem zmienić swoje życie, chciałbym wyprowadzić się do innej miejscowości, gdzie mieszka większość mojej rodziny. Pracując i w okresie przechodzenia na emeryturę udało mi się zgromadzić sumę wystarczającą do zakupu niewielkiego mieszkania. Moje dochody pozwalają również na wynajęcie sobie mieszkania, choć wolałbym mieć coś na własność. Stąd moje pytanie: czy mogę kupić mieszkanie bez zgody żony i jak to przeprowadzić, aby móc nim swobodnie dysponować? Dodam tylko, że na pewno moja decyzja nie przypadnie do gustu żonie, gdyż dotąd to ja ponosiłem większość wydatków związanych z utrzymaniem naszego domu. Jaka jest najprostsza i najkrótsza droga do „samodzielności” i czy do tego jest niezbędny rozwód? Nabywanie przedmiotów majątkowych w czasie trwania małżeństwa Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Stosownie natomiast do § 2 wymienionego artykułu do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Nauka prawa wypracowała stanowisko, zgodnie z którym tak jak wynagrodzenie za pracę należy traktować świadczenia, które w rodzinie spełniają taką samą funkcję ekonomiczną jak wynagrodzenie za pracę, czyli emeryturę, rentę inwalidzką, rentę odszkodowawczą (art. 444 § 2 stałe stypendium i zasiłek dla bezrobotnych. Zakup mieszkania przez jednego z małżonków za środki zgromadzone w czasie trwania małżeństwa Odnosząc powyższe do Pana obecnej sytuacji, wskazać należy, iż zakup przez Pana mieszkania za środki zgromadzone z tytułu otrzymywanej emerytury lub wcześniejszych zarobków oznaczał będzie, iż zakupu tego w rzeczywistości dokonywał Pan będzie za środki należące do majątku wspólnego małżonków, a zakupiona w ten sposób nieruchomość wchodziła będzie do majątku wspólnego Pana i Pańskiej żony. Ponadto w świetle art. 37 § 1 zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania: czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków; czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal; czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa; darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. Czy do zakupu mieszkania jest potrzebna zgoda małżonka? Dlatego też w opisanej przez Pana sytuacji powinien Pan uzyskać zgodę małżonki na zakup takiego mieszkania. Wyjściem z powyższej sytuacji byłaby – w przypadku braku rozwodu – albo zgoda małżonki na poświadczenie, że zakupu danej nieruchomości dokonuje Pan z własnego majątku osobistego, albo ustanowienie rozdzielności majątkowej z małżonką. W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie z art. 33 do majątku osobistego każdego z małżonków należą: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej; przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił; prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom; przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków; prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie; przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość; wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków; przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków; prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy; przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zatem jeżeli zakupu przedmiotowej nieruchomości nie będzie Pan dokonywał za środki pochodzące z majątku osobistego, to zakupiona nieruchomość wejdzie do majątku wspólnego Pana i Pańskiej małżonki, a sam zakup będzie uzależniony od zgody małżonki na zawarcie takiej umowy. Wynajęcie mieszkania przez jednego z małżonków Co do ewentualnego wynajęcia przez Pana mieszkania, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 6801 § 1 Kodeksu cywilnego, małżonkowie – bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe – są najemcami lokalu, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa. Jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, do wspólności najmu stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej. Ponadto (§ 2) ustanie wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa nie pociąga za sobą ustania wspólności najmu lokalu. Jednakże sąd, stosując odpowiednio przepisy o zniesieniu wspólności majątkowej, może z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków znieść wspólność najmu lokalu. Podnosi się również, iż w konsekwencji takiej regulacji przewidziana w art. 6801 wspólność prawa najmu nie może być wyłączona przez małżeńską umowę majątkową, gdyż wyłączenie takie byłoby nieważne w świetle art. 58 Wobec powyższego, w razie uznania, iż nowo wynajęty przez Pana lokal ma służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Pana rodziny, uznać należałoby, iż w razie dokonania takiego najmu, najemcą automatycznie stanie się również Pańska małżonka (z mocy samego prawa). Odnosząc jednakże powyższe przepisy na grunt Pana sprawy, skłonić by się raczej należało do stanowiska, iż ze względu na posiadane już przez Państwa jedno wspólne mieszkanie, nie należy uznawać, iż również to wynajęte mieszkanie ma służyć zaspokojeniu potrzeb rodziny i wobec tego wyłącznie Pan byłby jego najemcą. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online . Pan o nicku Pedro22 zasugerował, że to zależy od kilku czynników, które to w ostatnim poście w miarę dokładny sposób przybliżyłam, chcąc mieć nie koniec jednak problemu, w rozwiązaniu którego proszę o podstawie wypowiedzenia, o którym mowa wyżej, dostałam wyrok eksmisyjny. Wyłącznie ja otrzymałam ten wyrok. Właściciele tylko wobec mnie składali pozew, bo "niby" tylko ja miałam wyrok o tytule prawnym do zajmowanego lokalu (ten, o którym mowa wyżej) Złożyłam apelacje od tego wyroku, nie podniosłam w niej sprawy bezskuteczności wypowiedzenia umowy najmu przeprowadzonej wyłącznie w stosunku do mojej osoby, z pominięciem męża. Co mogę zrobić w tej sytuacji ? Czy na etapie apelacji można dołączyć takie pismo o bezskuteczności tego wypowiedzenia umowy najmu, na którym oparł się Sąd I instancji wydając wyrok o wyłącznie mojej eksmisji ? 15/12/2017Zagadnienie, o którym opowiemy w dzisiejszym artykule dotyczy sytuacji prawnej małżonka rozwodzącego się, nie posiadającego jakiegokolwiek tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego, w którym strony zamieszkiwały wspólnie za czasów zgodnego pożycia małżeńskiego. Ileż to razy słyszeliśmy w życiu codziennym o historiach małżeńskich, w których małżonek wyłącznie dysponujący prawem do lokalu mieszkalnego, stanowiącego dotychczasowy ośrodek funkcjonowania rozwodzących się stron – przed rozpoczęciem postępowania sądowego w sprawie o rozwód, w jego trakcie lub bezpośrednio po jego zakończeniu, domaga się od współmałżonka nie posiadającego jakiegokolwiek tytułu prawnego do tego lokalu, trwałego jego opuszczenia. Czy po orzeczeniu przez sąd o rozwodzie stron, małżonek ten zawsze zmuszony będzie do opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania stron? Jeśli tak, to jak szybko zmuszony jest opuścić dotychczas wspólnie zajmowane lokum? Czy podział wspólnego mieszkania małżonków rozwodzących się, powoduje powstanie po stronie każdego z nich odrębnych praw do lokalu? Dziś postaramy się odpowiedzieć pokrótce na tak postawione pytania. Kiedy sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania stron? Na wstępie zaznaczyć należy, iż opisane zagadnienie prawne uregulowane zostało w art. 58 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Faktyczne wspólne zamieszkiwanie małżonków w chwili orzekania o rozwodzie: Rozwiązanie opisane wyżej wymienionym przepisem prawa rodzinnego i opiekuńczego, dotyczy wyłącznie tych przypadków, w których małżonkowie do chwili orzeczenia pomiędzy nimi rozwodu, zamieszkiwali razem, we wspólnym lokalu mieszkalnym. Nie ulega bowiem wątpliwości, że okoliczności losowe zachodzące w życiu obojga małżonków nader często powodują, iż pomimo występowania pomiędzy nimi zupełnego oraz trwałego rozkładu pożycia, zmuszeni są zamieszkiwać wspólnie, bez względu na prawidłowość łączących ich relacji. Tytuł prawny jednego z małżonków do lokalu: Drugą z przesłanek zastosowania opisanej wyżej regulacji prawnej, pozostaje natomiast okoliczność faktyczna, w której – spośród dwojga małżonków faktycznie zajmujących lokal mieszkalny w chwili orzekania o rozwodzie stron, tytuł prawny do przedmiotowego lokalu przysługuje wyłącznie jednemu spośród nich. Drugi z małżonków korzysta więc z opisanego lokalu, jedynie na zasadzie swoistej „uprzejmości” współmałżonka – dysponenta. Na marginesie dodać należy, iż Sąd może orzec o sposobie korzystania ze „wspólnego mieszkania” stron także w wypadku, gdy jeden z małżonków nie przebywa faktycznie w tym mieszkaniu, a jego nieobecność posiada charakter przejściowy, w szczególności gdy – nie rezygnując ze wspólnego zamieszkania (tj. nie zabierając z niego swoich rzeczy osobistych i opuszczając go bez zamiaru wyprowadzenia się na stałe w inne miejsce), małżonek ten zmuszony jest do opuszczenia mieszkania na skutek samowolnego, sprzecznego z prawem lub zasadami współżycia społecznego postępowania drugiego małżonka lub też opuszcza je z przyczyn losowych jak np. pobytu w szpitalu. Co istotne jednak sąd nie orzeknie o sposobie korzystania ze „wspólnego mieszkania” stron wówczas, gdy jeden z małżonków opuści swe lokum na dłuższy czas np. na czas pobytu w więzieniu lub przy okazji długotrwałego wyjazdu zagranicę. Niezbędny element wyroku rozwodowego Zgodnie z Uchwałą Pełnego Składu Izby Cywilnej SN z dnia 9 czerwca 1976 r., III CZP 46/75 (OSN 1976, poz. 184), sąd rozwodowy posiada obowiązek ustalania sposobu użytkowania mieszkania przez małżonków rozwodzących się – po rozwodzie. Sąd powinien orzekać w tej kwestii z urzędu. Odstąpienie przez sąd od tego rozstrzygnięcia, możliwe jest zaś tylko wówczas, gdy małżonkowie sprzeciwili się temu lub powierzchnia ich wspólnego mieszkania (np. jedna izba) czyni orzekanie o sposobie korzystania z tego mieszkania bezprzedmiotowym. Od początku postępowania prowadzonego w sprawie sąd ten powinien zatem starać się ustalić okoliczności dotyczące wspólnego mieszkania stron, w tym w szczególności liczbę oraz rodzaj pomieszczeń wchodzących w skład lokalu oraz przynależących do niego, sposób dotychczasowego ich wykorzystywania, tytuł prawny do mieszkania każdego z małżonków z osobna, ewentualnie także wszelkie inne prawa osób trzecich, zamieszkałych wspólnie z małżonkami. Ustalenie tych okoliczności pozwoli sądowi na rozstrzygnięcie czy istnieje możliwość dokonania podziału mieszkania quo ad usum (tzn. „do faktycznego korzystania”). Kiedy mieszkanie nadaje się do podziału? Nie można mówić o „wspólnym mieszkaniu” stron wtedy, gdy małżonkowie mieszkają u innej osoby jako członkowie jej rodziny i wobec tego, nie posiadają do własnej dyspozycji całego mieszkania lub choćby jednego pokoju. Artykuł 58 § 2 (zdanie pierwsze) może być w tym wypadku stosowany tylko wtedy, gdy małżonkowie dysponują wydzieloną częścią cudzego mieszkania i zakres tego wyodrębnienia umożliwia zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych. Rozstrzygnięcie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków (art. 58 § 2 zdanie pierwsze obejmuje w zasadzie każde mieszkanie, zajmowane przez nich, tzn. mieszkanie znajdujące się faktycznie w ich dyspozycji niezależnie od posiadanego tytułu prawnego. O ile zatem strony faktycznie i wspólnie zajmowały lokal mieszkalny, aż do chwili orzeczenia pomiędzy nimi rozwodu, sąd ureguluje w wyroku rozwodowym sposób korzystania z tego lokalu także wówczas, gdy tytuł prawny do mieszkania przysługiwał w chwili orzekania, tylko jednemu z małżonków. Wystarczy więc ażeby jednemu choćby z małżonków przysługiwało: – prawo własności lokalu, – spółdzielcze prawa do lokalu, – służebność osobista podstawie której korzystał z tego lokalu także małżonek uprawnionego z tytułu służebności) – prawo do najmu lokalu mieszkalnego (na podstawie umowy zawartej przez jednego tylko z małżonków z właścicielem mieszkania) lub też: – prawo użyczenia – bądź też, by chociaż jeden z małżonków zajmował już wcześniej lokal bez tytułu prawnego (byle nie było to sprzeczne z prawem i nastąpiło przed przyjęciem do lokalu drugiego współmałżonka). Oznacza to, iż sąd ustali w wyroku rozwodowym sposób korzystania ze wspólnego mieszkania stron niezależnie od tego, czy mieszkanie to wchodziło w skład majątku dorobkowego obojga małżonków (pozostawało przedmiotem ich wpsólnych praw) czy też należało ono do majątku osobistego jednego z nich (nabyte zostało przed zawarciem małżeństwa, w drodze dziedziczenia itp.). Na czym polega podział mieszkania qou ad usum („do faktycznego używania”)? Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas zamieszkiwania w nim rozwiedzionych małżonków (art. 58 § 2 zdanie pierwsze polega z reguły na tymczasowym rozdzieleniu małżonków przez przydzielenie każdemu z nich określonej części wspólnego mieszkania do odrębnego to powoduje takie konsekwencje jak fizyczny podział rzeczy „do korzystania”. Podział winien zdawać jednak egzamin praktyczny. Każde z małżonków winno mieć zagwarantowaną względną choćby prywatność (np. po jednym, osobnym pokoju dla każdego z nich lub dla jednego z nich i drugiego wraz z dziećmi) oraz dostęp do niezbędnych mediów i urządzeń gospodarstwa domowego (toaleta, kuchnia). W miarę potrzeby sąd może również unormować wzajemne stosunki stron przez czas wspólnego ich zamieszkiwania w drodze wydania odpowiednich nakazów lub zakazów (np. nakaz partycypowania przez oboje małżonków w kosztach opłacenia czynszu, energii elektrycznej, gazu itp.). Sąd może w sentencji orzeczenia umieścić zakaz wprowadzenia do wspólnego mieszkania osób trzecich. Jakie skutki prawne wywołuje ustalenie przez sąd sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania rozwodników? Należy zaznaczyć, iż tak opisane rozstrzygnięcie sądu nie powoduje powstania po stronie któregokolwiek z małżonków (ani też osób trzecich) jakichkolwiek praw do lokalu. Oznacza to, iż nawet jeśli w orzeczeniu rozwodowym, sąd postanowi o dokonaniu podziału lokalu mieszkalnego małżonków do faktycznego jego używania poprzez to, iż część lokalu przyzna na wyłączne używanie jednemu z małżonków, a pozostałą część odda do dyspozycji drugiego spośród nich – ani po stronie pierwszego, ani też drugiego z małżonków, nie powstanie nowy tytuł prawny do lokalu mieszkalnego lub jakiejkolwiek części tego lokalu. Co najistotniejsze, tak dokonany podział nie wpłynie więc także jakkolwiek na kwestię podziału majątku wspólnego małżonków. Odpowiednio zatem fakt przyznania małżonkowi (nie posiadającemu jakiegokolwiek tytułu prawnego do lokalu) prawa do faktycznego korzystania z lokalu przysługującego wyłącznie drugiemu ze współmałżonków – nie spowoduje powstania po stronie pierwszego z nich prawa do domagania się przyznania mu jakiejkolwiek części tegoż lokalu, w postępowaniu o podział pozostałych składników majątku wspólnego małżonków. Prezentowane rozwiązanie posiada bowiem charakter czysto faktyczny, użytkowy, a z założenia również tymczasowy. Podział ten powoduje więc jedynie, iż małżonek nie dysponujący prawem do lokalu mieszkalnego, a zamieszkujący do chwili rozwodu wraz z drugim małżonkiem – dysponentem prawa do lokalu, w którym oboje jak dotąd zamieszkiwali, uzyskuje tytuł prawny do korzystania z fizycznie wydzielonej części tego lokalu dotąd, dopóki sam nie podejmie on decyzji o opuszczeniu lokalu lub też nie zostanie z niego usunięty na skutek wydania względem jego osoby prawomocnego orzeczenia o eksmisji, w związku z zaistnieniem ustawowych przesłanek jej orzeczenia. To ostatnie stanowi jednak przedmiot odrębnej publikacji. Pozdrawiam, Dagmara Jagodzińska

wynajem mieszkania przez jednego z małżonków